Het jaar 1914
In 1914 trok het Duitse leger België binnen. Bedoeling was eerst Frankrijk verslaan en vervolgens Rusland aanvallen. Ondanks hevig verzet en Britse en Franse hulp werd Belgie bezet. Enkel het gebied gelegen achter de Ijzer bleef Belgisch. 1,6 miljoen Belgen sloegen op de vlucht, van wie er één miljoen onderdak zochten in Nederland. Heel wat Belgische, Britse en Duitse militairen, die in Nederland beland waren werden voor de duur van de oorlog geïnterneerd. Het Duitse leger heeft in die korte periode uit frustratie heel wat wandaden gepleegd tegenover de burgerbevolking.
De opmars van het Duitse leger werd in Frankrijk bij de Marne tot staan gebracht. Aan het einde van 1914 was vanaf het zuidwesten van België tot aan de Frans-Zwitserse grens het Westelijk Front ontstaan, waar de legers zich diep hadden ingegraven. Het werd een loopgravenoorlog waarin men elkaar, achter prikkeldraadversperringen gelegen, met artillerie, mitrailleurs en gifgas bestookte en waarbij ook vliegtuigen en later eveneens vlammenwerpers en tanks werden ingezet. Nieuw was ook dat de burgerbevolking geconfronteerd werd met luchtaanvallen op steden en fabrieken, waaraan af en toe ook zeppelins deelnamen.
|
Het jaar 1915
In 1915 werden vele pogingen door de Britten en de Fransen ondernomen om een doorbraak in de Duitse stellingen te forceren. Onder meer bij
Neuve-Chapelle, Loos en Ieper werd er aangevallen en dit was het begin van een massaslachting op ongekende schaal. De patstelling bleef echter bestaan.
Bij Ieper werd voor het eerst gifgas gebruikt, eerst door de Duitsers, later ook door de geallieerden. De levensomstandigheden in de loopgraven, waren mensonterend. Ziekten, ongedierte als luizen en ratten, samen met de zware beschietingen en de gasaanvallen maakten van het leven een hel.
|
Het jaar 1916
In 1916 poogde het Duitse leger de doorbraak te forceren bij Verdun. Dit duurde tien maanden, waarbij Frankrijk op de rand van de afgrond kwam te staan. Om daar een einde aan werd in juni bij de Somme een gemeenschappelijke Frans-Britse aanval opgezet. De Britten verloren alleen al op de eerste dag 60.000 man: gedood, gewond, vermist of krijgsgevangen. Aan het eind van het jaar werden de Duitse troepen weer teruggedreven tot aan hun oorspronkelijke stellingen. Enorme verliezen met zero resultaat.
|
Het jaar 1917
Duitsland kondigde begin februari 1917 een onbeperkte duikbotenoorlog aan om Engeland op zijn knieen te krijgen. Alle schepen ook de neutrale handelsschepen werden zonder waarschuwing getorpedeerd. Dit leidde er uiteindelijk toe dat ook de Verenigde Staten in april 1917 de oorlog aan Duitsland verklaarden. Het zou echter nog tot juni 1918 duren voordat het Amerikaanse leger op kruissnelheid lag.
In april 1917 begon in Frankrijk het offensief aan de Chemin des Dames, het zoveelste zinloos bloedbad. Als reactie daarop braken muiterijen uit in het Franse leger. er werden een aantal doodvonnissen voltrokken, maar toch werden heel wat soldateneisen ingewilligd en grote Franse aanvallen bleven voorlopig uit.
Ook de Britten hadden plannen. In juni boekten zij bij Mesen na een aantal mijnontploffingen enige terreinwinst. Daarna volgde de zoveelste veldslag bij
Ieper, met enorme verliescijfers aan beide zijden. De slag bij Cambrai, met inzet van tanks en vliegtuigen, die plaatsvond in november 1917, leverde de Britten en de Fransen weer geen definitieve doorbraak op.
In alle oorlogvoerende landen en ook in de neutrale staten kreeg men in de loop van dit jaar te maken met een gebrek van grondstoffen, voedsel en brandstof. Gevolg: lange rijen wachtenden bij de winkels, demonstraties, relletjes en sociale onrust. Er was een toenemende oorlogsmoeheid, die versterkt werd door de dodenlijsten in de kranten. In de loop van 1918 kwam daar de Spaanse griep bij, die naar schatting meer dan twintig miljoen slachtoffers maakte.
Rusland had zijn oktoberrevolutie in 1917 en de aan de macht gekomen bolsjewieken sloten een wapenstilstand met de Duitsers. Die werd in maart 1918 gevolgd door de vrede van
Brest-Litovsk. Waarna Duitsland een groot deel van zijn troepen overbracht naar het Westelijk Front.
|
Het jaar 1918
In de lente van 1918 zette Duitsland een groot offensief in voordat de Amerikaanse troepen op volle gevechtssterkte zouden zijn. Het keerpunt was dat in juli de Duitse aanvallen definitief tot staan werden gebracht bij de
Marne. In augustus werden de Duitsers bij Amiens voor het eerst ver teruggeslagen. In september met de Amerikannen op volle sterkte volgde een groot geallieerd offensief in de
Meuse-Argonne-streek. In september bij St. Quentin eindelijk een grote geallieerde doorbraak, waarbij de Duitsers definitief werden teruggedreven.
In Duitsland waren eind oktober onlusten uitgebroken als gevolg van de voedseltekorten, oorlogsmoeheid en linkse politieke agitatie. In de Duitse marinestad Kiel brak een muiterij uit onder de matrozen. De onlusten breidden zich snel over Duitsland uit en dreigden ook Berlijn in hun greep te krijgen. De regering trad af en een nieuwe regering zocht contact met de geallieerden om tot een vredesregeling te komen. Keizer Wilhelm II vluchtte op 10 november 1918 naar Nederland. Een dag later deed ook keizer Karl I van Oostenrijk afstand van de troon en vluchte naar Zwitserland.
Op 11 november 1918 sloten de Fransen, de Engelsen en de Duitsers in een treinwagon bij Compiègne een wapenstilstand en was de Eerste Wereldoorlog bijna voorbij. De vrede ging officieel in, op 28 juni 1919 toen het Verdrag van Versailles werd getekend. Nieuwe grenzen en machtsverhoudingen waren het gevolg maar dit was ook de basis voor een volgende wereldoorlog.
|